Ἀριθμός 36
10 Σεπτεμβρίου 2023
Κυριακή Πρό τῆς Ὑψώσεως
(Γαλ. στ΄ 11-18)

«Ἐμοί δέ μή γένοιτο καυχᾶσθε εἰ μή ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου»( Γαλ. 6,14)

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

«Αδελφοί, ίδετε πηλίκοις υμίν γράμμασιν έγραψα τη εμή χειρί. Όσοι θέλουσιν ευπροσωπήσαι εν σαρκί, ούτοι αναγκάζουσιν υμάς περιτέμνεσθαι, μόνον ίνα μη τω σταυρώ του Χριστού διώκωνται. Ουδέ γαρ οι περιτετμημένοι αυτοί νόμον φυλάσσουσιν, αλλά θέλουσιν υμάς περιτέμνεσθαι, ίνα εν τη υμετέρᾳ σαρκί καυχήσωνται. Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, δι’ ου εμοί κόσμος εσταύρωται καγώ τω κόσμω. Εν γαρ Χριστώ Ιησού ούτε περιτομή τι ίσχύει ούτε ακροβυστία, αλλά καινή κτίσις. και όσοι τω κανόνι τούτω στοιχήσουσιν, ειρήνη επ’ αυτούς και έλεος, και επί τον Ισραήλ του Θεού. Του λοιπού κόπους μοι μηδείς παρεχέτω· εγώ γαρ τα στίγματα του Κυρίου Ιησού εν τω σώματί μου βαστάζω. Η χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού μετά του πνεύματος υμών, αδελφοί· αμήν»

ΘΕΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ

Στή σημερινή ἀποστολική περικοπή, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, θά ἀκούσουμε τή θεόσταλτη φωνή τοῦ Ἀποστόλου Παύλου νά διακηρύττει: ΄΄Μή γένοιτο ποτέ νά καυχηθῶ γιά τίποτε ἄλλο παρά μόνο γιά τό σταυρό τοῦ Κυρίου΄΄. Καύχημα δικό μου εἶναι Χριστός ὁ Ἐσταυρωμένος. Καυχῶμαι, πού ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἐνηνθρώπησε, ἔπαθε, σταυρώθηκε γιά μένα τό μικρό καί εὐτελῆ ἄνθρωπο. Καύχημά μου ὁ Σταυρός, ἀπ’ ὅπου πηγάζει ἡ σωτηρία μου. Ἰδανικό τῆς ζωῆς μου ὁ σταυρός. Ὁ κόσμος μέ τίς ἡδονές καί τά θέλγητρά του εἶναι νεκρός γιά μένα, ὅπως καί ἐγώ εἶμαι νεκρός γιά τόν κόσμο ΄΄Ζῶ δέ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δέ ἐν ἐμοί Χριστός΄΄(Γαλ. 2,20).

Ὁ Σταυρός, λέει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, εἶναι τό θέλημα τοῦ Πατρός, ἡ δόξα τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ καί τό ἀγαλλίαμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτό, λοιπόν, τό προαιώνια γνωστό στόν Θεό, ἀλλά ἄγνωστο σέ ἀγγέλους καί ἀνθρώπους, μυστήριο θέλησε ὁ Θεός νά τό προκηρύξει καί νά τό προτυπώσει μυστικά στούς Δικαίους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Στούς ὕμνους καί στά τροπάρια πού ἀκούγονται αὐτές τίς ἡμέρες καί εἶναι ἀφιερωμένα στόν Τίμιο Σταυρό, ἀναφέρονται ὅλα τά παλαιοδιαθηκικά σύμβολα καί οἱ προτυπώσεις του: τό δέντρο τῆς ζωῆς στόν Παράδεισο (Παρ. Σολ. 11,30), τό ραβδί μέ τό ὁποῖο προσκύνησε ὁ γέροντας Ἰακώβ (Γεν. 40, 7), ἡ σταυροειδής εὐλογία πού ἔδωσε στά παιδιά τοῦ γιοῦ τοῦ Ἰωσήφ (Γεν. 40, 8), τό χτύπημα τῆς ράβδου τοῦ Μωϋσῆ στήν Ἐρυθρά Θάλασσα (Ἔξ.,14), τό ραβδί τοῦ Ἀαρών πού βλάστησε (Ἀριθμ.,17), τό χάλκινο φίδι πού ὕψωσε ὁ Μωϋσῆς στήν ἔρημο, πού ἀκούσαμε στήν σημερινή εὐαγγελική περικοπή (Ἀριθμ., 21) καί πολλά ἄλλα. Μέ αὐτές τίς παραστάσεις  προτυπωνόταν τό ἀπολυτρωτικό καί σωστικό γεγονός τῆς σταυρώσεως τοῦ Κυρίου, χάρη στήν ὁποία λυτρωθήκαμε ἀπό τή δουλεία τοῦ διαβόλου, τῆς ἁμαρτίας, τοῦ θανάτου καί γίναμε μέλη τῆς Ἐκκλησίας, αὐτῆς τῆς αἰώνιας Γῆς τῆς Ἐπαγγελίας,  τόν νέο Παράδεισο. Ὅταν, λοιπόν, τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ εἶναι τόσο μεγαλειῶδες καί ἡ δύναμή του πανσωστική, ὅταν ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μᾶς  διαβεβαιώνει ὅτι ὁ Σταυρός εἶναι ἡ δόξα Του (βλ. Ἰω. 13, 31), πῶς μπορεῖ νά μήν εἶναι ὁ Σταυρός καύχημα τῶν πιστῶν; Αὐτό εἶναι τό μυστικό  τοῦ Ἀποστόλου Παύλου καί ὅλων τῶν Ἁγίων: τό ὅτι ἔλαβαν πεῖρα τῆς δυνάμεως τοῦ Δεσποτικοῦ Σταυροῦ. Ὁ Σταυρός εἶναι γι’αὐτούς καύχημα, ἐπειδή εἶναι τό μόνο διάσωσμα στόν ἀγώνα τους ἐναντίον τοῦ κόσμου, τοῦ κοσμοκράτορα διαβόλου καί τοῦ ἑαυτοῦ τους: Ἐδῶ πρέπει νά διευκρινίσουμε, ὅτι μέ τόν ὅρο ΄΄κόσμος΄΄ ἐννοοῦμε τά ἐγκόσμια καί βιοτικά πράγματα καί, κυρίως, τά πάθη μέ τά ὁποῖα ὁ ἄνθρωπος γίνεται ὑλόφρων καί χαμαίζηλος, προσκολλημένος σάν ἄλλος εἰδωλολάτρης στήν κτίση. Ἀπέναντι σέ ὅλα αὐτά ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐκμυστηρεύεται ὅτι εἶναι νεκρός∙ ΄΄οὔτε αὐτά μποροῦν νά μέ κυριεύσουν, οὔτε ἐγώ νά τά ἐπιθυμήσω. Γι αὐτό ὅσες ἀφορμές καυχήσεως κι ἄν εἶχε, ὡς εὐσεβής καί ζηλωτής Ἰουδαῖος, πρίν νά γνωρίσει τό Χριστό, ὅλες τίς θεωροῦσε σκύβαλα καί ζημιά (Φιλ. 3, 8).

Καί στή θέση τοῦ παλαιοῦ κόσμου, μέ τά σύμβολα καί τούς τύπους, ὁ θεῖος Ἀπόστολος τοποθετεῖ τήν ΄΄καινή κτίση΄΄ (Γαλ. 6, 15), τήν ἀναγέννηση δηλαδή τοῦ ἀνθρώπου καί τή μεταμόρφωση τοῦ κόσμου πού πραγματοποίησε ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἡ ὁποία ἔρχεται ὄχι μέ τίς διατάξεις τοῦ νόμου, ἀλλά μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα μέσα στήν Ἐκκλησία καί στόν ἄνθρωπο. Πηγή καύχησης, λοιπόν, ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ μας, τοῦ ὁποίου τήν παγκόσμιο ὕψωση θά ἑορτάσουμε σέ λίγες ἡμέρες.
Ὁ Σταυρός εἶναι ἡ πιό τρανή ἀπόδειξη τῆς θείας ἀγάπης. ΄΄Μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδείς ἔχει, ἵνα τίς τήν ψυχήν αὐτοῦ θῇ ὑπέρ τῶν φίλων αὐτοῦ (Ἰω. 15, 13), βεβαίωνε ὁ Κύριος τούς μαθητές του, λίγο πρίν πάρει τό δρόμο γιά τόν Γολγοθᾶ. ΄΄Συνίστησι δέ τήν ἑαυτοῦ ἀγάπην εἰς ἡμᾶς ὁ Θεός΄΄, γράφει ὁ μακάριος Παῦλος, ΄΄ ὅτι ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν Χριστός ὑπέρ ἡμῶν ἀπέθανε΄΄ (Ρωμ. 5,8). Γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀνέβηκε ὁ ἴδιος ὁ Θεός ἐπάνω στό Σταυρό γενόμενος ἄνθρωπος. Ἡ καύχησή μας, λοιπόν, εἶναι ἡ βεβαιότητα τῆς σωτηρίας μας. Καυχώμαστε, ἐπίσης, γιά τό Σταυρό τοῦ Κυρίου μας, γιατί εἶναι ἡ ἐλπίδα μας. Εἶναι τό τρόπαιο τῆς νίκης καί τό σύμβολο τοῦ θριάμβου τοῦ Χριστοῦ. Καθώς τόν ὀνομάζει ἕνας ἀπό τούς νηπτικούς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, εἶναι ΄΄τό ἐνέχυρον τῆς εἰς ἡμᾶς εὐσπλαχνίας καί σωτηρίας΄΄. Τέλος καυχόμαστε ΄΄ἐν τῷ Σταυρῷ τοῦ Κυρίου΄΄, γιατί ὁ Σταυρός ἀποτελεῖ  τό στήριγμά μας. Μέ τό Σταυρό νικήθηκε ὁ διάβολος. Ἀπό τή στιγμή πού ἐπάνω στό ξύλο τοῦ σταυροῦ θυσιάστηκε ὁ Θεάνθρωπος Κύριός μας, ὁ σταυρός ἁγιάσθηκε. Ἔλαβε χάρη καί δύναμη. Γι’αὐτό ὅταν καί ἐμεῖς τόν προσκυνοῦμε ἀντλοῦμε δύναμη. Ὅταν τόν ἀσπαζόμαστε, λαμβάνουμε ἁγιασμό καί ὅταν τόν ἀτενίζουμε μέ πίστη, ἡ καρδιά μας γεμίζει ἀπό χαρά, ἀγαλλίαση καί ἐλπίδα. Ὁ Χριστός, διά τοῦ σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως, ὑπερέβη τήν ἁμαρτία καί τό θάνατο καί μᾶς ἔδωσε τήν μοναδική εὐκαιρία, εὐλογία καί δυνατότητα νά ὑπερβοῦμε ὁ καθένας προσωπικά τή θνητή μας φύση καί νά ἀνασταθοῦμε μαζί Του. Ἔδωσε, δηλαδή, ἀξία, περιεχόμενο καί προοπτική στή ζωή μας: Μεγάλη ἡ δύναμή του, ἐφ’ ὅσον εἶναι λυτρωτική γιά τόν ἄνθρωπο.

Ἡ σοφία τῶν θείων Πατέρων μας θά μᾶς διαφωτίσει:

Ὁ ἱερός Χρυσόστομος: Ὁ Σταυρός εἶναι ἡ προϋπόθεση χιλίων ἀγαθῶν. Χάρη σ’αὐτόν, ὅσοι εἴμαστε ἀτιμασμένοι καί πεταγμένοι ἔξω ἀπό τόν Παράδεισο, γίναμε δεκτοί στίς τάξεις τῶν υἱῶν τοῦ Θεοῦ. Χάρη σ’αὐτόν δέν βρισκόμαστε πιά στή πλάνη, ἀλλά γνωρίσαμε τήν ἀλήθεια, ὅσοι προσκυνούσαμε πρίν ξύλα καί πέτρες γνωρίσαμε τώρα τόν Δημιουργό τῶν πάντων. Χάρη σ’ αὐτόν, ἐμεῖς οἱ δοῦλοι τῆς ἁμαρτίας, ἀποκτήσαμε δικαίωμα στήν ἐλευθερία. Χάρη σ’ αὐτόν, ἡ γῆ ἀπό δῶ καί πέρα ἔγινε οὐρανός. Αὐτός μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τήν πλάνη μας, αὐτός συμφιλίωσε τόν Θεό μέ τούς ἀνθρώπους. Αὐτός μᾶς ἀπέσπασε ἀπό τό βυθό τῆς κακίας καί μᾶς ὁδήγησε στήν κορυφή τῆς ἀρετῆς.

Ὁ Ἅγιος Ἀμβρόσιος: Ἔχουμε τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ πάνω στό μέτωπο, τήν καρδιά καί τά χέρια μας, ἐπειδή ὀφείλουμε πάντα νά ὁμολογοῦμε τόν Ἰησοῦ Χριστό. Πάνω στήν καρδιά ἐπειδή ὀφείλουμε πάντα νά τόν ἀγαπᾶμε, καί στά χέρια ἐπειδή ὀφείλουμε νά ἐργαζόμαστε γιά τήν ἐπικράτηση τοῦ θείου νόμου.

Ὁ Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς: Καί αὐτοί (δηλ. οἱ αἱρετικοί) βρίσκουν προφάσεις (ἐνῶ θά ἔπρεπε, ἄν εἶχαν μυαλό, νά προσκυνοῦν αὐτόν μαζί μέ μᾶς), ὥστε νά ἀποστρέφονται τό σύμβολο τῆς δόξας τοῦ Βασιλέα, τό ὁποῖο αὐτός ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ὀνομάζει ὕψος καί δόξα τοῦ ἑαυτοῦ Του, μέλλοντας νά ἀνεβεῖ σ’αὐτό. Καί ἐμεῖς ἀφοῦ λυγίσουμε γόνατα καί καρδιές ἄς προσκυνήσουμε τόν Σταυρό ὅπου ἀπλώθηκαν τά πόδια καί τά χέρια Του, πού περιέχουν τό Σύμπαν. Τόν Σταυρό ἄς προσκυνήσουμε μέ πίστη καί θά λάβουμε τόν ἁγιασμό Του.

Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος: Ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου πρέπει νά τιμᾶται γιά δύο λόγους. Πρῶτον γιατί πάνω σ’αὐτόν ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἔχυσε τό τίμιό Του αἷμα κάι πέθανε. Δεύτερον, μᾶς ἔχει δοθεῖ σάν ὅπλο ἐναντίον τοῦ διαβόλου κι ἔχει τή δύναμη νά διώχνει τά πονηρά πνεύματα.

Ὁ Ἅγιος Ἄνθιμος: Τόσο πολύ ἀγαπᾶ ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο, ὥστε δέν περιγράφεται ἡ ἀγάπη του. Δέν βλέπει τήν ἀκαθαρσίαν τοῦ ἀνθρώπου. Βλέπει τήν δική Του εὐσπλαχνίαν, βλέπει τήν συμπάθειάν Του καί νικᾶται διά τῆς χάριτος∙ ὅπως ἔγινε καί πάνω στό Σταυρό γιά τόν ληστήν. Τό βλέμμα τοῦ ληστῆ εἵλκυσε τήν μορφή τοῦ Χριστοῦ μέσα στήν καρδιά του. Διότι τό βλέμμα ἐκεῖνο ἦταν ἱκετευτικό, γεμᾶτο πόνο καί μετάνοια∙ καί τοῦ εἶπε ἕνα γλυκό λόγο, πού δέν ἀκούσθηκε γλυκύτερος εἰς ὅλον τόν κόσμο, «Μνήσθητί μου, Κύριε» τοῦ εἶπε, «ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου». Θυμήσου με καί μένα, Χριστέ μου, ὅταν πᾶς στήν βασιλεία Σου.

Ὁ Ἅγιος Ἐφραίμ ὁ Σύρος θά προτρέψει: Τοῦτον, χριστιανέ καθ’ἑκάστην ἡμέραν καί νύκτα καί ὥραν καί στιγμήν μή διαλείπεις∙ ἀλλά κοιμώμενος καί ἀνιστάμενος, καί ἐργαζόμενος καί ἐσθίων καί πίνων, πάντα τά μέλη σου μέ τόν τίμιον καί ζωοποιόν Σταυρόν σφράγιζε, καί οὐδέποτε φοβηθήσῃ.

Ὁ Ἅγιος Παΐσιος θά ἀνακεφαλαιώσει: Τί νά φοβηθεῖς; Τά ταγκαλάκια (δαίμονες) δέν ἔχουν καμιά δύναμη. Σταυρό δέν φορᾶς; Τά ὅπλα τοῦ διαβόλου εἶναι άδύναμα. Ὁ Χριστός μᾶς ἔχει ὁπλίσει μέ τόν Σταυρό Του. Μόνον ὅταν ἀφήνουμε τά ὅπλα τά πνευματικά, τότε ὁ ἐχθρός ἔχει δύναμη. Ἕνα μικρό σταυρουδάκι ἔδειξε ἕνας ὀρθόδοξος ἱερέας σέ ἕναν μάγο καί ἔκανε νά τρέμει ὁ δαίμονας πού εἶχε ἐπικαλεσθεῖ μέ τίς μαγεῖες του.

Χριστιανοί μου,

«καυχᾶσθαι ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου», μᾶς εἶπε σήμερα ὁ Ἀπόστολος. Ἡ καύχηση τοῦ χριστιανοῦ εἶναι ὁ σταυρός τοῦ Κυρίου μας∙ ἡ ἀλήθεια πού μᾶς φανέρωσε μέ τό σταυρό Του καί ἡ σωτηρία πού πραγματοποίησε μέ τή σταύρωσή Του. Ὁ σταυρός τοῦ Κυρίου εἶναι ὁ θάνατος τῆς ἁμαρτίας καί ἡ θύρα τῆς ζωῆς. Εἶναι ἡ νέκρωση τῶν παθῶν καί ὁ δρόμος πρός τήν ἀνάσταση. Εἶναι ἡ θλίψη πού προεῖπε ὁ Κύριος, ὅτι θά ἔχουμε στόν παρόντα κόσμο (Ἰω. 16,33), καί ἡ ὁποία ἀπεργάζεται τήν πνευματική τελείωση καί τόν ἁγιασμό μας. Ὁ σταυρός εἶναι ἡ «ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας». Χωρίς αὐτόν δέν ὑπάρχει οὔτε Ἐκκλησία, οὔτε Χριστιανισμός. Αὐτό σημαίνει πώς δέν ὑπάρχει καί χριστιανική ζωή χωρίς τό σταυρό. Γιά νά ἀκολουθήσουμε τόν Ἰησοῦ καί νά μετάσχουμε στή ζωή Του ἀπαιτεῖται νά σηκώσουμε τό σταυρό μας καί νά ἐνστερνιστοῦμε τήν κακοπάθεια τῆς σταυρωμένης ζωῆς. Τό εἶπε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, ὅταν ζητοῦσε νά Τόν ἀκολουθήσουν ὅσοι θά ἤθελαν, ἀρνούμενοι τόν ἑαυτό τους καί σηκώνοντας τόν σταυρό τους. (Ματθ. 16,24).

Ἀδελφοί μου,

γιά τίποτα πρόσκαιρο καί μάταιο δέν πρέπει νά καυχόμαστε σέ τοῦτο τόν κόσμο, «εἰ μή ἐν τῷ Σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ», τό ἰσχυρότερο σύμβολο τῆς πίστης μας. Εἴθε ἡ ἀνάμνηση τῆς ἀτίμητης σταυρικῆς θυσίας τοῦ Κυρίου μας, ν’ ἀνάψει μέσα μας τή φωτιά τῆς θείας Ἀγάπης καίγοντας «παθῶν τάς ἀκάνθας». Μέ χαρά καί ἀγαλλίαση στήν ἐπικείμενη ἑορτή τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ νά ἀναφωνήσουμε ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μας: «Σταυρέ τοῦ Χριστοῦ, σῶσον ἡμᾶς τῇ δυνάμει σου».

Ἡ ἱερή φωνή τοῦ Θεοῦ Πατέρα μας θά ἀκουσθεῖ στά λόγια τοῦ Γ. Βερίτη: «Κύττα στό δύσκολο δρόμο σου ἐδῶ τοῦ σκληροῦ τά λιθάρια, κύττα καί θἄβρης, ἀκόμα παντοῦ τά ματόγραφτ’ ἀχνάρια. Δός μου τό χέρι σου, κι’ ἄφοβα ἀκούμπησε πάνω σέ μένα∙ διῶξε τά μαῦρα πουλιά πού κρατᾶς μέσ’στή σκέψη κρυμμένα. Θάρρος, παιδί μου∙ περπάτα καί κράτα με! Ἄγνωστη νά’ναι στά χείλη σου ἡ λέξη «φοβᾶμαι». ΑΜΗΝ! 

Πηγή: ΙΜΧ